5.9. Odczyn gleby (pH)
a dostępność składników
a dostępność składników
Odczyn gleby odgrywa kluczową rolę w dostępności składników pokarmowych dla roślin oraz efektywności nawożenia.
Są dwa sposoby badania pH: w roztworze chlorku potasu (KCl) oraz w wodzie (H2O). W zależności od zastosowanej metody otrzymamy różne wyniki. Skala w KCl i H2O różni się o ok. 0.5p w zależności od poziomu kwasowości.
Odczyn gleby: pH (KCI) / pH (H2O)
silnie kwaśny: <4,5 / < 5,0
kwaśny: 4,5 – 5,5 / 5,0 – 6,0
lekko kwaśny: 5,6 – 6,5 / 6,1 – 6,7
obojętny: 6,6 – 7,2 / 6,8 – 7,4
zasadowy: >7,2 / > 7,4
Odczyn gleby odpowiedni dla trawnika to:
5.5 – 6.5 pH (KCl)
lub
6.0 – 6.8 (H2O)
Przyjrzyjmy się bliżej, jak pH gleby wpływa na przyswajalność poszczególnych składników oraz jakie nawozy mogą modyfikować odczyn gleby.
Poniższe wartości pH są podane w H2O.
1. Azot
Przyswajalność azotu jest optymalna dla pH od 6.0 do ponad 7.5 (w zależności od formy N), w glebach kwaśnych (pH poniżej 6.0), lepiej przyswajane są jony azotanowe / saletrzane.
2. Fosfor i Potas
Przyswajalność fosforu jest optymalna w glebach o pH mieszczącym się w przedziale od 6.0 do 7.0, podczas gdy potasu w glebach o pH powyżej 6.0.
3. Magnez i wapń
Przyswajalność jest optymalna w glebach o pH powyżej 6.7.
4. Siarka
Przyswajalność jest optymalna w glebach o pH powyżej 6.0.
5. Mikroelementy
Dla większości mikroelementów, takich jak bor, miedź, cynk, mangan czy żelazo niskie pH gleby sprzyja ich przyswajalności - im niższe pH tym lepsza przyswajalność.
Dla boru, miedzi i manganu optymalna przyswajalność jest od pH 5.0 do 6.5, a nawet do 7.0 (tylko niewielki spadek przyswajalności).
Dla żelaza poniżej pH 6.5.
Wyjątkiem jest molibden, którego przyswajalność rośnie wraz z wyższym pH gleby, a optymalna jest osiągana powyżej pH 6.8-7.0.
Nawozy zmieniające pH gleby
Działanie zakwaszające
Nawozy azotowe w formie amonowej i amidowej, mają tendencję do zakwaszania gleby poprzez wydzielanie jonów wodorowych.
W największym stopniu zakwaszają: siarczan amonu, następnie mocznik i saletra amonowa, w niewielkim stopniu zakwasza glebę saletrzak.
Dawkowanie wysokich ilości azotu przyspiesza ten proces, co może negatywnie wpływać na plonowanie roślin.
Równoważniki kwasowe, czyli ilość węglanu wapnia potrzebnego do zneutralizowania zakwaszającego działania, dla tych nawozów to odpowiednio:
110kg CaCO3 na każde 100kg dla siarczanu amonu,
82kg CaCO3 na każde 100kg dla mocznika,
61kg CaCO3 na każde 100kg dla saletry amonowej
30kg CaCO3 na każde 100kg dla saletrzaku.
Nawozy amonowo-saletrzane najmniej wpływają na odczyn pH gleby.
Działanie alkalizujące
Alkalizująco działają
rzadziej stosowane saletra: wapniowa, magnezowa, sodowa i potasowa.
węglan wapnia.
mączka bazaltowa.
popiół drzewny (np. z kominka) - silnie alkalizujący, zawiera dużo fosforu i potasu; powinno się unikać rozsypywania go na trawniku.
5. Jak aplikować składniki odżywcze w niesprzyjającym pH?
Jeśli należy podać składnik odżywczy a jednocześnie pH gleby jest niesprzyjające jego pobieraniu poprzez korzenie, to interwencyjną opcją, do czasu poprawy wartości pH, jest podanie go w oprysku.
Np. Jeśli pH jest zasadowe, a brakuje wapnia organicznego (Ca < 1000) należy wykonać wapnowanie preparatem wapniowym np. Wapnovit Turbo.
Jeśli odczyn gleby jest kwaśny, a należy podać NPK, to N podajemy w Saletrzaku 27 lub Saletrze amonowej 32, a P i K można podać w oprysku, np. ALKALIN™ 20 ml / 100 m2 / 3-4l wody.
Tekst na licencji Creative Commons CC BY-NC-ND 4.0.
Informacje były przydatne? Możesz postawić mi kawę i podziękować :)